Tiroid ile ilişkili göz hastalığı
Guatr hastalığında genellikle tiroid bezinde büyüme ile kandaki tiroid hormonlarında artış meydana gelir. Bazı guatr tipleri bağışıklık sistemindeki bozukluklardan kaynaklanmaktadır. Bu tür hastalarda (en sık görüleni Graves hastalığıdır) tiroid bezi ile birlikte göz ve çevre dokular da etkilenebilir. Bu hastalarda tiroid bezinde aşırı çalışma nedeni ile kandaki tiroid hormon seviyesinde artış meydana gelmektedir. Göz çevresinde ise özellikle yağ dokusundaki artış ve göz dışı kaslarındaki irileşme nedeni ile gözler öne doğru çıkarak gözlerin olduğundan daha iri görünmesine neden olmaktadır.
Graves hastalarında görülen göz bulguları (Graves oftalmopati) hem kozmetik hem fonksiyonel sorunlar oluşturabilen ve hastanın yaşam kalitesini önemli oranda azaltabilen bir klinik tablodur. Bu tabloda bulgular genellikle altı ana başlık altında toplanmaktadır;
1. Göz kapağı tutulumu
Graves oftalmopatinin en sık görülen iki belirtisinden biri üst göz kapağının yukarı doğru çekilmesidir. Bunun farklı sebepleri olabilir. Öncelikle kandaki tiroid hormon seviyesindeki artışa bağlı olarak göz kapağını yukarı kaldıran adalenin aşırı çalışması bu belirtinin en önemli sebeplerindendir. Diğer bir sebep ise yine göz kapağını yukarı doğru kaldıran adalenin iltihabi hücreler tarafından istilasına bağlı olarak yapısının bozulmasıdır. Ayrıca Graves hastalarında görülebilen bazı şaşılık türleri ve orbita dekompresyon ameliyatları da üst göz kapağının yukarıya kalkmasına neden olabilir.
2. Gözlerin öne doğru çıkması (proptozis)
Graves hastalarında en sık ortaya çıkan ikinci göz belirtisi gözlerin öne doğru çıkmasıdır (proptozis). Göz küresinin içinde bulunduğu kemik boşluk göz çukurudur (orbita). Bu kemik çukurun hacmi sabittir ve genişleyemez. Graves oftalmopatide, bağışıklık sisteminden kaynaklanan reaksiyon nedeni ile göz küresi çevresinde ve arkasında bulunan yağ dokusu ile göz hareketlerini sağlayan göz dışı kaslarının hacminde artış meydana gelir. Bu hacim artışı nedeni ile göz çukuru içerisindeki hacim de artmış olur. Bu durumda kemik çukurun esneme-genişleme yeteneği olmadığı için göz küresi öne doğru itilmeye başlar. Bunun neticesinde, alt ve üst göz kapakları birbirinden uzaklaşır ve gözler olduğundan daha iri görünmeye başlar.
Proptozis kozmetik olarak rahatsızlık veren boyutlara ulaşırsa veya gözün saydam tabakasında (kornea) kuruma-tahriş meydana getiriyorsa cerrahi tedavi gerekir. Bu durumda kemik yapıdaki göz çukurunun (orbita) genişletilmesi için orbital dekompresyon cerrahisi uygulanır. Bu tür cerrahilerde kemik dokular alınır ve göz çevresindeki yumuşak dokuların sinüslere doğru fıtıklaşması sağlanır, yani orbital hacim genişletilir.
3. Yumuşak doku tutulumu
Göz çevresindeki yumuşak doku içerisinde oluşan reaksiyon-inflamasyon, çeşitli belirtilere neden olabilir. Bu belirtiler göz çevresinde ağrı, dolgunluk hissi, kapak torbalanmaları, ışıktan rahatsızlık, kızarıklık ve şişlik gibi yakınmalardır. Yumuşak doku tutulumu genellikle hastalığın aktif olduğu dönemde ortaya çıkar. Bu durum ortalama ilk altı ay içinde görülür. Bununla birlikte bu konuda kesin bir zaman sınırlaması yapmak doğru değildir. Kimi hastalarda bu süre beş yıla kadar uzayabilmektedir. Aktif yumuşak doku tutulumu aynı zamanda hastalığın halen ilerliyor olduğunun da bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. Bu aşamada hastalar kortizon gibi bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlardan fayda görebilirler. Aynı zamanda ışın tedavisi de (radyoterapi) bu aşamada kullanılabilmektedir. Aktif hastalık belirtisi ve yumuşak doku tutulum bulguları olmayan hastalar ise genellikle daha rahattırlar ve şaşılık veya kozmetik sorunlar dışında pek problem yaşamazlar.
4. Göz dışı adale tutulumu (Şaşılık)
Göz küresini hareket ettiren adaleler de Graves hastalığından etkilenirler. Bu adalelerin içerisinde ve çevresinde oluşan iltihabi reaksiyon, adalelerin genişlemesine ve hareketlerinin bozulmasına neden olur. Bu durumda hastalar çift görmeden ve şaşılıktan yakınırlar. Adalelerdeki genişleme aynı zamanda orbita içerisindeki hacim artışına da katkıda bulunarak proptozisin artmasına neden olur. Göz dışı adale tutulumu olan Graves hastaları hastalığın erken dönemlerinde özellikle sabahları daha belirgin olan çift görme şikayetinden yakınırlar. Gün içerisinde kısa aralıklarla ortaya çıkan ve kalıcı olmayan çift görme yakınmaları genellikle tedavi gerektirmez. Bunun yanında, çift görmenin devamlı olması durumunda hastanın günlük hayatı oldukça etkilenebilmektedir. Bu tür hastalar özel prizmatik gözlüklerden fayda görebilirler. .Hastalığın aktif dönemlerinde daha belirgin olan adale tutulumu zamanla kalıcı şaşılığa neden olabilir. Bu safhada şaşılık tedavisi için cerrahi tedavi gerekir.
5. Gözdeki saydam tabakanın (kornea) etkilenmesi
Gözün saydam tabakası (kornea) gözyaşı ve göz kapakları tarafından sürekli ıslatılarak korunan bir dokudur. Graves hastalarında propitozis ve göz kapaklarının aşırı açılması nedeni ile korneada kurumalar meydana gelir. Bu durum önemsiz miktarlarda olabileceği gibi hastaları oldukça rahatsız da edebilir. Kornea tabakasının his yoğunluğu oldukça fazladır ve bu dokudaki hasarlar hastalara çok fazla rahatsızlık verebilir. En önemli belirtiler ağrı ve ışıktan rahatsız olma hissidir. Kornea kuruması ileri safhalarda kalıcı görme kaybına sebep olabilecek kadar şiddetli olabilir. Bu nedenle proptozis ve göz kapaklarının aşırı açık olduğu Graves hastalarında suni gözyaşı damlaları ile korneanın sürekli ıslatılması gerekebilir. Bunun yeterli olmadığı durumlarda korneanın daha iyi korunup ıslatılması amacı ile cerrahi tedavi gerekli olabilir.
6. Görme sinirinin etkilenmesi (optik nöropati)
Optik sinir göz ile beyin arasındaki iletişimi sağlayan sinirdir. Bu sinir, göz küresinin arkasından çıkarak göz çukurunun içinden (orbita) geçer ve beyine gider. Özellikle göz dışı kaslarının belirgin olarak genişlediği Graves hastalarında optik sinir göz dışı kasları arasında sıkışabilir. Bu sıkışıklık nedeni ile optik sinirin kanlanması ve beslenmesi bozulabilir. Bu durum optik sinirde hasar gelişmesine neden olur. Erken dönemlerde bu hasar geri dönüşümlü iken zamanla kalıcı hasar meydana gelebilir. Bu hastalar görme kaybından şikayet ederler ve bu durum tiroid ile ilişkili göz hastalığının en acil durumlarından birisidir çünkü kalıcı görme kaybı ile sonuçlanabilir. Bu nedenle Graves hastalarının görme seviyeleri düzenli aralıklarla ölçülmelidir. Optik sinir hasarından şüphelenilen olgularda bilgisayarlı tomografi (CT) veya magnetik rezonans görüntüleme (MRG) filmleri çekilerek orbita boşluğu ve optik sinir değerlendirilmelidir.
TEDAVİ
1. Hormon seviyeleri
Tiroid ile ilişkili göz hastalığının tedavisi bir ekip işidir. Bu hastalar hem tiroid hormonlarının seviyesinin kontrol altına alınması ve diğer tiroid bezi ilgili gerekli olabilecek tedavilerin yapılabilmesi için bir endokrinoloji uzmanı tarafından takip edilmelidirler. Tiroid hormonlarının normal seviyede tutulması göz hastalığını da olumlu yönde etkileyecektir.
2. Diğer etkenler
Göz hastalığı gelişme ihtimali ve hastalığın şiddeti sigara kullanımı ile artmaktadır. Bu nedenle hastaların sigara kullanıyor ise bırakmaları gereklidir. Hastalar sigara içmese bile sigara içilen ortamda bulunmaları da kendileri için zararlıdır. Bu sebeple hastaların sigara dumanına hiç maruz kalmamaları yani pasif içici de olmamaları gereklidir.
Tiroid ile ilişkili göz hastalığının gelişiminde sigara kadar psikolojik faktörlerin de rolü vardır. Stres altında kalan Graves hastalarında göz hastalığı gelişme riski artmaktadır. Hastaların bu konuda da uyarılmaları gereklidir. Ayrıca Graves hastalığı daha önce de bahsedildiği gibi hastaların yaşam kalitesini önemli ölçüde etkilemektedir. Bu sıkıntılara kozmetik nedenlerin eklenmesi ve tiroid hormonlarının kendi etkileri ile birlikte bu hastalar psikolojik olarak oldukça hassas hale gelebilmektedirler. Bu yüzden Graves hastalarının tedavi sürecinde psikiyatri uzmanının da bulunması faydalı olabilmektedir.
3. Göz bulguları
Tüm bu önlemlere rağmen göz tutulumu olan hastalarda göz bulgularına yönelik tedaviler gerekli olur. Graves oftalmopati olgularında öncelikle genel olarak alınacak önlemler vardır. Bunlar: Suni gözyaşı kullanarak korneanın korunması, güneşten rahatsızlık duyan olgularda güneş gözlüğü kullanılması ve göz çevresinde sıvı birikimini engellemek için uyku esnasında yatağın baş kısmının biraz yukarı kaldırılmasıdır. Bu önlemlerin yanında, her farklı göz belirti ve bulgusu için farklı tedavi seçenekleri mevcuttur.
a. Göz kapağı tutulumu
Göz kapağının yukarı çekilmesi hastalığın erken dönemlerinde geri dönüşümlü olabilir. Bu tür hastalar, erken dönemde (bu durum henüz geri dönüşümlü iken), bazı ilaçlarla veya botulinum (Botoks®) enjeksiyonu ile tedavi edilebilirler. Geç dönemlerde ise kapağın cerrahi olarak düzeltilmesi gerekebilmektedir.
b. Gözlerin öne doğru çıkması (proptozis)
Proptozis hastalığın aktif döneminin bitmesi ile bir miktar gerileyebilse de genellikle önemli oranda kalıcıdır. Proptozis kozmetik olarak rahatsızlık veren boyutlara ulaşırsa veya gözün saydam tabakasında (kornea) kuruma-tahriş meydana getirecek kadar belirgin ise cerrahi tedavi gerekli olur. Bu durumda kemik yapıdaki göz çukurunun (orbita) genişletilmesi için orbital dekompresyon cerrahisi uygulanır. Bu tür cerrahilerde kemik dokular alınır ve göz çevresindeki yumuşak dokuların sinüslere doğru fıtıklaşması sağlanır, yani orbital hacim genişletilir. Aynı işlem sırasında orbital yağ dokusundan da bir miktar çıkarılarak göz küresi arkasındaki hacim azaltılabilir.
c. Yumuşak doku tutulumu (ağrı, kızarıklık, dolgunluk, kapak torbalanmaları)
Tiroid ile ilişkili göz hastalığında hastalara günlük hayatta en çok rahatsızlık veren belirtiler göz çevresindeki yumuşak dokuların tutulumundan kaynaklanmaktadır. Bu belirtiler arasında yukarıda da belirtildiği gibi ağrı, ışıktan rahatsızlık, dolgunluk hissi, şişlik ve kızarıklık gibi bulgular sayılabilir. Hastalığın daha çok aktif döneminde görülen bu belirtiler için kortizon ve ışın tedavisi (radyoterapi) kullanılabilir. Bu tür tedavi yöntemlerinin önemli yan etkileri görülebildiği için tedavi esnasında hastaların dikkatli takibi gereklidir. Ayrıca yukarıda anlatılan genel önlemler de (suni gözyaşları, güneş gözlüğü gibi) yumuşak doku tutulum bulgularını azaltabilmektedir.
d. Göz dışı adale tutulumu (şaşılık)
Göz dışı adalelerin etkilenmesi ile önceleri geçici, sonra zamanla kalıcı hale gelen çift görme ve şaşılık ortaya çıkabilir. Bu hastalarda ilk aşamada özel prizmatik gözlükler denenebilir. Buna rağmen rahat edemeyen hastalara şaşılık cerrahisi uygulanabilir.
e. Gözdeki saydam tabakanın (kornea) etkilenmesi
Kapakların aşırı açılması ve gözün öne doğru çıkması ile ortaya çıkabilen kornea problemleri Graves hastalarını oldukça rahatsız edebilir. Erken dönemde korneanın kuruması ile gözlerde batışma hissi ve görmede bulanıklık başlar. Bu aşamada suni gözyaşı damlaları ve gerekirse göz kapama tedavisi faydalı olur. Kornea hasarının artması durumunda hastalar belirgin ağrıdan ve görme kaybından şikayetçi olurlar. Bu hastalarda ise yukarıdaki önerilere ek olarak kapakların dış taraftan cerrahi olarak bir miktar kapatılması (tarsorafi) faydalı olabilir. Korneanın ileri derecede zarar gördüğü bazı olgularda ise orbital dekompresyon cerrahisi gerekebilir.
f. Görme sinirinin etkilenmesi (optik nöropati)
Optik sinirin fonksiyonlarının bozulması tiroid ile ilişkili göz hastalığında acil tedavi gerektiren en önemli problemdir. Bu hastalara (gerekli görüntüleme ve diğer tetkiklerin ardından) yüksek doz kortizon tedavisi verilebilir. Ardından orbital dekompresyon cerrahisi uygulanır. Optik nöropatinin erken tespit edilmesi tedavi başarısını arttıracaktır. Bu nedenle Graves hastalarının görme seviyeleri düzenli aralıklarla takip edilmelidir.
Prof. Dr. Ümit Beden
Göz Hastalıkları Uzmanı
1 yıldır basedow graves hastasıyım. gözlerimde çıkıklık var. 1 yıldır trab/trak testi pozitif gelirken artık negatif çıkıyor. gözlerim eski haline döner mi? bilgilendirirseniz sevinirim.
Bir miktar geri çekilme olabilir zamanla
iyi gunler.ben 1 yil once tiroid ameliyati oldum,hastalik zamani gozlerimde problemler baslamisdi,ameliyatdan sonra gozlerim daha iyi hala dusdu,ama bazen gozlerimden biri kuculuyor,digerinin ust kapaki yukariya kalkiyor,goz daha buyuk gozukuyor,bunun nedeni nedir?bunun ucun ne yapa bilirim?
Bu durum tiroid problemlerinde sık görülür
Takip ile yapılması gereken tedavi yöntemine karar verilmelidir
İyi günler doktor bey. ben de basedow graves hastasıyım. gözlerimin çıkıklığı 22mm. 1 yıldır tiroid tedavisi görüyorum. gözlerim için daha bir şey önermedi doktorum. ama şöyle bir durum var. daha önce pozitif olan tüm otoantikorlar artık negatif. bu hastalığın geçtiğine mi işaret? gözlerim düzelir mi?
Tahlillerim..
Anti TPO (Anti Mikrozomal) Negatif
Anti tiroglobulin antikor Negatif
TSH reseptor bloke edici antikor NEGATİF
Bu tahliller ışığında göz hastalığım nasıl seyreder. ?
Sakin döneme girmiş gibi görünüyorsunuz
Göz bulgularına bakarak müdahale – işlem ihtiyacı olup olmadığına karar vermek gerekir
ümit bey merhaba yukardaki bir hasta (hatice busra says) gözünün 10 yıl boyunca aynı büyüklükte olduğunu. ancak şimdi bi gözün indiğini diğerinin ise hala büyük olduğunu yazmış. proptozis olan gözlerde bu kadar uzun zaman sonra gerileme olabiliyormu, gerileme oluyorsa nedeni nedir birde. italya da şu an milano üniv geliştirme aşamasında olan Rituximab tedavisi varmış. bu tedavi hakkında bilgi verirmisiniz
Bu pek olası değil
Gözlerin durumu 6 ile 18 ay arasında genellikle sabitlenir
İstisnalar kaideyi bozmaz
Rituksimabın ise ilk çalışmalar gözün çıkıklığına pek etkili olmadığını gösteriyor
Alevli dönemi baskılamak için kullanılabiliyor
merhaba doktor bey. sol gozum sag gozume gore 3 mm ondeymis. sol gozumde agri ve soguk hava hissediyorum. tsh tpo t3 t4 yaptirdim. normal cikti. sol elimde ayrica karincalanma hissediyorum. koltuk altimda da ara sra kasinti mevcut. gozlerimim iri olmasi beni cok rahatsiz ediyor. gozumun altinda ve ustunde toplam 4 tane salozyon cikti. doktor bunlari ameliyatla alalim dedi. yarin ameliyat olcam. olmasam dahami iyi. ameliyatsiz gecermi. ayrica gozim eski haline donermi. bu canimi cok sıkıyor ve surekli aglama durumu basliyor. lutfen yardimci olun.
Nurten hanım
Birbirinden farklı 5 ayrı sorundan bahsediyorsunuz
Bunların hepsini ayrı ayrı ele almak gereklidir
goz doktoruna gidiyorum benlik degil. endokrinolojiye gidiyorum hormonlar normal yapabilecegim birsey yok diyor ama gozlerim ger gecen gun dahada kotu oluyor. ne onerirsiniz. hangi testleri yaptirmaliyim
Göz bulgularınızı detaylı değerlendirebilirsem daha sağlıklı yorum yapabilirim
Gelebilirseniz randevu için arayın lütfen
0 542 5975739
Hocam merhaba, ben iki hafta once graves nedeni ile total tiroidektomi oldum. ameliyattan once sol gozumde iki mm gozkapagim yukaridaydi, simdi sanki 1 mm ye dusmus gibi. Benim gozumdeki durumun kalici olup olmadigini ne zaman anlayip mudahale dusunebilirim? Sigara tiroidin alinmasina ragmen risk faktoru mudur? son olarak da bazen alnimda kasilma hissediyirum bu da hastalikla mi alakalidir?
6 ay beklemek gerekir
Sigara halen risk faktörüdür
peki bu asamada botox yaptiramaz miyim, surekli beklemek ve aynaya bakmak cok uzucu
Tabiki yapılabilir
Beklerken Botox tedavisi bilakis faydalı olabilir
ben sizden randevu aldim gelicem zaten
Merhaba Ümit bey;
Ben 21nisanda hipertiroit ameliyatı oldum 1yıllık tedavinin ardından.göZlerimde 2mm lik çıkıklık oluştu. Ameliyattan sonra geri cekilme olmasına ragmen sıfırlanmadı.Doktorum kesin olmamakla beraber gözlerimin 2 yıl içerisinde son halini alabileceğini söyledi.size göre sıfırlanma olsaydı bu 8 ay içinde olurmuydu yoksa kozmetik amaçlı ameliyat düşüncesi için 2 yıl beklemelimiyim sıfırlanma ihtimali olabilir mi?
Bunu için genellikle 6 ay beklemek yeterlidir
Görüntü sizi rahatsız ediyor ise bu açıdan muayene olmanız durumu netleştirecektir
Hocam Merhaba Ben 18 yaşındayım ben 10 yasımdan beri guatr tedavisi görüyorum haşimato tirodim var ilaç kullanıyorum ve değerlerin iyi olduğunu soyluyor doktor ama benim gözlerimde gerçekten iri ama anne ve babamınkıler küçük yani ırsi olduğunu sanmıyorum pek burda yazılan şekilde sorunlarım yok ama gözümün fazla iri olduğunu düşünüyorum guatrdan olabilirmi ve tedavisi var mı?
Belirgin bir artış mevcut ise bu guatra bağlı olabilir
Durum ilerlemiyor ve sabit ise bu durumda sanırım endişelenmeye gerek yoktur
ilerleme olup olmadığını anlayamıyorum ama bu durum benı bıraz rahatsız edıyor guatırdan kaynaklanan bir şişlik varsa ilaç ile tedavi olabılırmıyım
İlerleme farketmiyorsanız ilaç tedavisi gerekli değildir
demek istediğim yani oyle bı sorun varsa kullandıgım ılaclarla tedavi olabılırmıyım levatron kullanıyorum sanırım benım sorunum bırazda goz bebegımın bıraz yukarda kalması yanı altında bıraz bosluk var ve bu yorgun bı ıfade yapıyor yuzde
Görmem gerekir
İlaçlar ile çözülmeyebilir
Merhaba ben 22 yasinda bir bayanim. Fotograflarimdan farkettigim kadariyla iki goz kapagim birbirinden farkli. Sebebi ne olabilir diye arastirma yaparken bu yaziniza rastaldim. 4yil once tiroidlerimin hizli calistigi soylendi fakat ilac hic kullanmadim surekli kontrole gittim ve 2 yil kadar once normal oldugu hizli calismadigi soylendi. Ayrica goz her iki goz kapagimdada egzama cikmisti. Bu farkliliga ne sebep olmus olabilir goz kapagi dusuklugu gibi ama gormemi etkilemicek kadar az. Bir goz kapagim katlaniyoken daha dusuk olan goz kapagim katlanmiyor. Birde bu farklilik olan gozumde astigmat var. Diger gozum tam gordugu icin bunu 1 yil öncesine kadar farketmedim. Buda etki etmis olabilir mi lutfen yardimci olun. En kisa zamanda doktora gidecegim bunun nasil bir tedavi yontemi olabilir
Bu guatra bağlı olabilir fakat emin olmak için muayene etmem gereklidir
Astigmatın bu durum ile ilgisi yoktur